در کشورهای وابسته، مبارزه علیه سرکوب و استثمار ممکن است به معنای مبارزه برای استقلال ملی باشد. اما کارگران در آنجا نه تنها باید علیه قدرت‌های امپریالیستی، بلکه علیه نیروهای سیاسی در کشورهای خود نیز باید به پاخیزند. انقلابیون در کشورهایی که زیر سرکوب امپریالیسم قرار دارند، باید پشتیبانی خود را از جنبش رهایی بخش ملی وابسته به آن کنند که آیا این ج...
این که چگونه یک «طبقه بخودی خود» به «طبقه ای برای خود» و یا ابژه به سوژه تاریخ تبدیل می شود، را نمی توان صرفا از یک موقعیت طبقاتی اجتماعی-اقتصادی قابل تشریح استنتاج کرد، بلکه می بایست این نکته در جنبش های تاریخی واقعی مطالعه شود. میشاییل وستر به گونه ای کم نظیر به مساله محیط اجتماعی (و فرهنگی) پرداخته و این مساله را به مثابه ساختار و عمل مورد بر...
دستنوشته های 1844 را می توان در چشم اندازهای شمارمندی بازخوانی کرد…من برآن ام که این کار را در پرتو مباحثه کنونی بین اخلاق رسمی و اخلاق مادی و در چشم انداز فلسفی آمریکای لاتین انجام دهم. در دنیای سرمایه داری وابسته ی پیرامونی امروز (آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین) …آنچه مورد توجه ما است، توانایی بازتابیدن واقعیت گرانسنگ فقر توده های عظیم به شیوه ای...
در دنیای مدرن بدیهی است که ایدئولوژی های «سنتی» دست از موجودیت نمی کشند. آنها در جنسیت گرایی، پدرسالاری، مردسروری، دگرسکس گرایی و بسیاری سلسله مراتب دیگر دوباره شکوفا می شوند و در چارچوب مناسبات هماهنگ نابرابر آنها قرار است جای گیر شوند. آنها زمینه نابرابری را که بر آن رویارویی طبقاتی «مدرن» صورت می گیرد، تشکیل می دهند. فرمانروایی مدرن طبقاتی پی...
برای آلمان نقد دین در اساس پایان یافته است، و نقد دین نخستین شرط هر نقد است… بینوایی دینی از یک سو بیان بینوایی واقعی و از سوی دیگر، اعتراض به بینوایی واقعی است. دین آه موجود به تنگنافتاده است، احساس و عاطفه یک دنیای بی عاطفه، همانگونه که روح اوضاع بی روح است. دین افیون ملت است.
اکسل هونت هدف کتاب ایده‌ی سوسیالیسم را تلاش برای بازسازی نظریه‌ی سوسیالیستی و انطباق آن با شرایط امروزی اعلام می‌کند. هونت از فیلسوف‌های نسل سوم مکتب فرانکفورت است و تا سال ۲۰۱۸ ریاست انستیتو تحقیقات اجتماعی فرانکفورت، پایگاه اصلی این مکتب و «تئوری انتقادی» را عهده‌دار بود. هونت در دانشگاه کلمبیا نیویورک – که قبلاً در دوران سلطه‌ی نازی‌ها مقر مو...
در ایدئولوژی آلمانی، مارکس تزی را پیشنهاد می کند که می توان آن را در چند گزاره کوتاه کرد: (1) ایده ها در روند اجتماعی آفریده می شوند؛ ایده های فرومانروا در یک جامعه، ایده های طبقه فرمانروا، ایده های فرمانروایی آن هستند؛ اما چون ما از شرایط پیدایش آن ها بی خبریم، آن ها خود را بعنوان چیزی طبیعی تحمیل می کنند... (2) مارکس مفهوم نوینی را -که یکی از ...
شعارِ «جهان را بدون کسب قدرت تغییر دهیم» اولین بار از سوی رهبریِ زاپاتیست‌ها، جنبش دهقانانِ بومیِ منطقه‌ی چیاپاس در جنوب شرقیِ مکزیک طرح شد، که پس از درگیری‌های نظامیِ حکومت مرکزی با آنها، توافق آتش‌بس، عقب‌نشینی‌شان به جنگل و ایجاد شوراهای دِه در چند روستای خودمختار، توجه زیادی را در جهان به خود جلب کرد. جان هالووی، نظریه‌پرداز دانشگاهیِ ایرل...
نخست می کوشیم به اختصار مفهوم ایدئولوژی را چنان که در این اثر اساسی رونما شده و ارتباط بغرنج آن را با مارکسیسم بررسی کنیم. هم زمان با عزیمت از مارکس، لوکاچ و تاریخ باوری آلمان، مانهایم به تعریف کردن ایدئولوژی تام می پردازد: نه این یا آن ایده یا بازنمود، بلکه مجموعه ساختار خودآگاه یک گروه اجتماعی سبک اندیشه اش را تعریف می کند. مسئله عبارت از یک ج...
بررسی حاضر، مبتنی بر یک ترکیب و یک سیستم بندی اثرهای عمده که استوار بر درون مایه ایدئولوژی مارکس است و توسط تفسیرگران برجسته فرانسه انجام گرفته، می کوشد تعریفی کامل و منسجم از مفهوم ایدئولوژی و راه حلی برای سردرگمی هایی که در ذهن متبادر می سازد، ارائه دهد..قصد من بررسی مفهوم ایدئولوژی در نزد مارکس است
این مقاله را با تعریفی از باد و انرژی آن آغاز می کنیم، و به درک اولیه ی انسان از آن و اهمیت آن در زندگیِ انسان ها و نقشِ باد در شکل گیری نوعی جهانبینی آغازین در آن، پی می گیریم. آنگاه بدان می پردازیم که علاوه بر درکی اسرارآمیز و هستی شناختی از پدیده ی باد، هسته ی مرکزیِ توجه بدان و انگیزه ی بنیادین این نگاه، بهره برداریِ عملی از آن در زندگیِ ان...
بیست‌و‌هشتم نوامبر ۲۰۲۰، (هشتم آذر ۱۳۹۹) سالروز تولد دویست سالگی فریدریش انگلس، نخستین و برجسته‌ترین مارکسیستِ تاریخ، و نزدیک‌ترین دوست و همکار کارل مارکس است؛ مردی که خود در پایه‌گذاری و توسعه‌ی جهانبینی «مارکسیستی» و درک مادی تاریخ سهمِ غول‌آسایی دارد. نقش انگلس در زندگی مارکس آن‌چنان بزرگ است که بی‌تردید می‌توان گفت، بدون او مارکس به‌سبب انب...
سرمایه داری به راستی چالش جدیدی علیه همه بشریت، خلق های مرکزهای پیشرفته و پیرامونی های عقب مانده اش به شمار می آید. در این نقطه اساسی من به کلی مارکسیست باقی می مانم. در این مفهوم که سرمایه داری نمی تواند تا «بی نهایت» به مثابه انباشت دایمی ادامه یابد و رشد تصاعدی که به همراه می آورد، به مرگ حتمی بشریت خواهد انجامید. چگونه از سرمایه داری خارج شو...
هیچ راه خروجی از ویران گری کل شرایط موجودیت اجتماعی و طبیعی به دست سرمایه داری کنونی وجود ندارد، جز خروج از خود سرمایه داری. این نکته اشاره به سوسیالیسم به عنوان جانشین مسلم سرمایه داری در قرن بیست و یکم دارد، اما با راه و روشی که نظریه و عمل سوسیالیسم واقعا موجود سده بیستم را نقادانه به چالش می کشد. سوسیالیسمی که در متن بحران ساختاری سرمایه و ت...
رِزنیک و ولف، دو استاد اقتصاد دانشگاه آمرست در «ماساچوست» اثری جالب و بلندهمّتانه درباره پیدایش، برآمد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی آفریده اند. می توان بخش های اساسی تحلیل را مورد تردید قرار داد … یا نتایج تحلیل آنان را به پرسش کشید، اما نمی توان ارزش کتاب را زیر سوال برد. این کتابی است که همه علاقمندان به تجزیه و تحلیل طبقاتی، تحولات اجتماعی یا...
«نگرش» دو اثر اقتصادی-فلسفی، ترجمه و تلخیص محمد تقی برومند (ب. کیوان)، را در اختیار علاقمندان می گذارد لازم به یادآوری است که ب. کیوان با انتشار این اثرها می کوشید پرچم اندیشه های ماتریالیستی را در ایران برافرازد. به همین سبب نیز پیش و پس از انقلاب بهمن از سوی اسلام گرایان متهم به «مسموم کردن افکار جوانان» و تهدید به قتل شده بود. این اثرها از ای...
«نگرش» شش اثر فرهنگی-فلسفی، ترجمه و تلخیص محمد تقی برومند (ب. کیوان)، را در اختیار علاقمندان می گذارد. لازم به یادآوری است که این اثرها پیش از انقلاب بهمن منتشر شده و به ناگزیر مُهر زمان خود را دارند. از آنجا که دستگاه سانسور نظام شاهنشاهی نشر و گسترش اندیشه های مادی گرایانه (ماتریالیستی) و مارکسیستی را برنمی تابید، مترجم ناچار به کاربرد واژه ها...
"چرا به‌جای هیچ، چیزی وجود دارد؟" پرسشی است که بنظر اولین‌بار گُتفرید ویلهلم لایب‌نیتز، فیلسوف و ریاضیدان آلمانی ۱۶۴۶ـ۱۷۱۶، مطرح کرده است. این پرسش به "پرسشِ اساسی" معروف است. پاسخِ درست به "پرسشِ اساسی" در گرو تعریفی است که از "هیچ" می‌کنیم. فیلسوفان اغلب از "هیچ" تفسیری مانند "نیستی" یا "عدم" دارند و قرن‌هاست که در باره‌ی آن بحث می‌کنند. "نی...
توجه خوانندگان گرامی را به کتاب «جهانی شدن جدید سرمایه داری و جهان سوم»، ترجمه و پژوهشی از محمد تقی برومند که در سال 1376 با نام مستعار وحید کیوان چاپ شده است، جلب می کنیم: «روشن است که جهانی شدن در 40 سال اخیر با تشدید مبادلات و ارتباطات در ابعاد مختلف و نیز بنابر اهمیت عمومی وسایل تخریب به مرحله تازه ای رسیده است. آیا باید از این نظریه چنین نت...
مفهوم تقارن نقش اساسی در شناخت ما از پدیده‌ها دارد. نگاه و برداشت ما، در بسیاری از موارد ناآگاهانه، متاثر از بافت تقارن‌گونه‌ی گیتی است. لذا می‌توان تصور نمود که ساختار مغز ما و عملکردش با ساختار و عملکرد گیتی هم‌سو و هم‌آهنگ می‌باشد. مهم است که بدانیم پژوهشِ ’فلسفه طبیعی‘ با یاری مفهوم تقارن به ما امکان می‌دهد که وحدت غیرقابل رؤیت شده بین...
