هفتاد و سومین سالروز خود کشی صادق هدایت در پاریس
به روایت دکتر فریدون هویدا
در گفتگو با ناخدا حمید احمدی
16.04.2024

هفتاد و سومین سالروز خود کشی صادق هدایت در پاریس در 19 فروردین 1330 به روایت دکتر فریدون هویدا از آن روزها در گفت و گویی در برنامه تاریخ شفاهی با ناخد حمید احمدی سال 1385 خورشیدی

گولاک-آرتیوموفسکی
(به مناسبت ۲۱۰ مین سال زاد و ۱۵۰ سال مرگ او)
برگردان: بابک بردیا
03.03.2024

در روزهای سالگرد آهنگساز روشن نیست چرا، بن پاره های همه گیرانه ای دربارۀ نمایش آوازی او گفته می شود. زمانی نوشته بودند که این نمایش آوازی پس از نمایش در سن پترزبورگ از آن روی که ناواراسته و و حتی دزدی فرهنگی بشمار می آید از روی پهنۀ نمایشی برداشته شد. امروز در اوکراین می نویسند که بهتان های نادرستی به این کنشگر اوکراینی زده شده است، که او در پای...

به مناسبت 121مین سالروز صادق هدایت
روایت بزرگ علوی از محفل صادق هدایت موسوم به اُدبای «رَبعه»

در گفتگو با ناخدا حمید احمدی
22.02.2024

17 فوریه صد و بیست و یکمین سالگرد زادروز صادق هدایت، نویسنده بزرگ معاصر ایران است. به این مناسبت توجه شما را روایت بزرگ علوی از محفل صادق هدایت موسوم به اُدبای «رَبعه» جلب می کنیم.

هوگو وُلف
به مناسبت ۱۲۰ مین سالگرد مرگ آهنگساز
برگردان: بابک بردیا
26.12.2023

وُلف همچون یکی از بزرگترین استادانِ ژانرِ آوازی-انجمنگاهیِ سدۀ نوزدهم، که آیین های کلاسیک آوازیِ وین از بتهوون گرفته تا شوبرت و شومان را گسترش داده و گزیده چینی کرد، وارد تاریخ موسیقیِ جهانی شد. از سوی مادر، وُلف با هربرت فُن کارایان خویشاوند است. بنابر گواه توماس مان، برخی از ویژگی های زندگی نامۀ وُلف برای نمونۀ قهرمان ِ بنیادین ِ داستان ِ بلند...

شارل اوگوست بریو
به مناسبت دویست و بیستمین سال زاد موسیقی دان
برگردان: بابک بردیا
07.11.2023

در سال ۱۸۴۱ هاینه در نامه ای از پاریس نوشت: «گه گاه نمی توانم از آن انگاره دور شوم، که گویا در ویولون ِ بریو روان ِ همسر از دنیا رفتۀ او جای دارد و می خواند. تنها ارنست، بوهمیایی ِ سرایشگر می تواند از ساز خود این چنین آواهای نرم، نازک و شیرین بیرون کشد».

بلا بارتوک
به مناسبت ۱۴۰ مین زادسال ِ او
برگردان: بابک بردیا
19.07.2023

بلا بارتوک آهنگ سازی بشمار می آید، که نه تنها برای هم دورانان ِ خود بدل به الگو شد، بلکه برای آیندگان نیز. همۀ راه زندگی و هنری آفرینش گرانۀ او ـ نمونه ای از بی باکی و سپاس گزاری است. او، نه کم آفریده های دوست داشتنی ساخت، که در آنها سبک ِ خودگردان ِ ویژۀ خود را بازتاب داد، که امروزه یکی از بزرگترین دستاوردهای فرهنگ موسیقیایی سدۀ بیستم بشمار می ...

آلکساندرآلکساندروویچ آلیابی یف ( ۱۸۵۱ – ۱۷۸۷ )
به مناسبت ۱۷۰مین سالمرگ ِ آهنگ ساز
برگردان: بابک بردیا
22.05.2023

آلکساندر آلکساندروویچ آلیابی یف جزو برجسته ترین آهنگسازان نیمه نخست سده ۱۹ به شمار می آید. او که در جنگ میهنی سال ۱۸۱۲ شرکت کرده بود و دوست دکابریست ها بشمار می آمد، توانست در هنر آفرینشگرانه خود تلاش های ِ نو و پیشروانۀ هنر روسی این دوران را بیان کند. رمانس های او، جستارهای میهنی دارای ارزش بسیار، اندیشه های آزادی خواهانه و میهن دوستانه را وارد...

برونو والتر: پیرو فروتن موسیقی
به مناسبت شصتمین سال مرگ او
برگردان: بابک بردیا
11.04.2023

برونو والتر را به خاطر برخورد ِ همدردانۀ او به ارکسترها و همکاران ِ گروه، به خاطر نمونۀ یک روشنگر و باور به «تابش» فراخویی [اخلاقی] هنر، بارها آدم گرا می نامند. او به اجراکنندگان اندرز می داد تا «در تلاش برای واگذاری درایشات درونی باشند، اما در کنار همۀ دلواپسی آنها، وارستگی را نگاه دارند»، زیرا «نخستین نشانۀ وارستگی عبارت است از سادگی و روشنی»....

امید به بهار و آزادی
نادر تجدد
21.10.2022

گویدش که منم بُرم گیسوانِ زیر چادر پیشِ چشمِ مردم
که بدانند منم گذشتم از خیرِ ولایتِ فقیه، شده ام همرهِ مردم.
گهی پر از امید که بدمد به میهنم نسیمِ بهار و آزادی
گهی در وحشت اینکه نکنند پاره پاره میهنم بنام آزادی
چرا که ماران خوش خط و خال و چند سرِ جهانی نیز
در پیِ ایرانی سوخته و ویران شده...

حدیث مادران راه آزادی
نادر تجدد
01.10.2022

زیبا کبوترِ کُرد
در گامی به میهمانیِ پایتخت
بی آنکه از پیش بداند
با آن گامش
جهان و دیارش
آبستن چیست،
در تورِگزمگانِ «ارشاد» افتاد
و پرپر شد،

در مرثیه کما
22.09.2022

پا بپای لرزاندنِ دلها،
زلفکی آشفته می­ جنبید
بر پیشانی و چشم و ابروانِ
زیباچهر دختری
در نسیم آنسوی خیابان،
....

شعر یونان
الف. مسافر
17.09.2022

...
روز از عصر گذشته بود
که حکمت افلاطون در جام سقراط چکید،
من اما فلسفه ارسطو را
در هوش ریتسوس و جسارت کازانتاکیس را در پله های پائین المپ
وداع کردم.

ایوان باتوف ـ استرادیواری ِ روسیه
برگردان: بابک بردیا
23.08.2022

در ارکستر آکادمیک کشوری [دولتی] خانۀ نمایش بزرگ [بالشوی تئاتر]، ویولونسل ساختۀ باتوف دارای جایگاه ویژه ای است؛ جایگاهی شایسته. تکنوازان ِ ارکستر برای نواختن آن بایک دیگر پیکار می کنند. تکنوازی با ساز ِ پرآوازه، شگفتی شادی آوری را برای شنوندگان به همراه می آورد. «چه نیرویی؟ چه آوایی! آیا این استرادیواریست؟ نه، شاید، ماجینی؟ آن هم نیست. این باتوف...

آنتروپولوگی و ادبیات در قرن هیجدهم میلادی در اروپا
برگردان و خلاصه نویسی از پروانه شکیبا
04.08.2022

آنتروپولوگی یعنی علم شناخت انسان، نگرش به انسان به عنوان پدیده ای که از جسم و روح تشکیل شده است. آنتروپولوگی در ادبیات به بررسی آفرینش ادبی و ویژگی های انسان در تمامیت او می پردازد (انسانی که رفتارش تحت تاثیر روح و روان اوست). رابطه آنتروپولوگی و ادبیات رابطه ای دوجانبه است که همواره به صورت متقابل بر یکدیگر اثر می گذارد. در قرن هیجدهم در اروپا ...

واسیلی واسیلیویچ آندره یف
(۱۹۱۸ – ۱۸۶۱)
برگردان: بابک بردیا
25.05.2022

در بژتسک (شهری در استان تورسک)، امروزه همه می دانند، که واسیلی واسیلیویچ آندره یف پایه گذار نخستین ارکستر سازهای مردمی، موسیقیدان-روشنگر، چه کسی است: نوآورندۀ شماری از سازهای مردمی، شناساگر خستگی ناپذیر هنر ِ موسیقی روسی... خواندن و بررسی راه ها و روش هایی که واسیلی واسیلیویچ آندره یف برای پایه گذاری ارکستر سازهای مردمی روسی به کار برد، می توان...

آنتون استپانوویچ آرنسکی
(۱۹۰۶ ـ ۱۸۶۱)
برگردان: بابک بردیا
30.01.2022

آرنسکی گفته بود: «موسیقی را دوست دارم و آرزو می کنم هر آنچه که در توانم است برای آن انجام دهم». هم دورۀ او پ. ای. چایکوفسکی نوشت، که او «...در موسیقی بگونه ای شگفت آور خردمند است، دربارۀ همه چیز بگونه ای باریک بینانه و وفادارانه از پیش می اندیشد؛ یک سرشت ِ موسیقیایی ِ گیرا». نویسندۀ بزرگ ِ روسی ل. ن. تالستوی، آرنسکی را بالاتر از آهنگ سازان ِ ...

ویلهلم فریدمان باخ
(به مناسبت ۳۱۰ مین سال زادروز او)
ت. فرومکیس
برگردان: بابک بردیا
28.08.2021

پسران ِ ی. س. باخ (یوهان سباستیان باخ) ردپای درخشانی را در موسیقی سدۀ هجدهم برجای گذاشتند…در سال ۱۷۸۴ ویلهلم فریدمان از دنیا می رود، بدون آنکه چیزی برای زندگی برای زن و دختر خود برجای گذارد. آشکار شد، که از اجرای ِ برلینی ِ «مسیح» ِ هندل در سال ۱۷۸۵ برای آنان کمک ِ پولی گردآوری شد. این¬چنین بود پایان ِ اندوه ناک ِ اُرگ نوازِ نخستین آلمان

میلی آلکسه یویچ بالاکیرف
بمناسبت صد و دهمین سال مرگ او
برگردان: بابک بردیا
12.06.2021

نام میلی آلکسه یویچ بالاکیرف برای بسیاری آشنا است، این نام بی درنگ آدمی را به یاد ِ «گروه کوچک توانا» می اندازد. اما کم تر آدمی که به دور از موسیقی شناسی باشد، پیدا می شود که بتواند بدون اندیشیدن حتی یکی دو آفریدۀ او را نام ببرد. این گونه شد، که بالاکیرف همچون یک کنشگر ِ همبودین [اجتماعی] و آموزگار شناخته شده، اما نه همچون یک آهنگ ساز. چرا سرنوش...

Share