رژیم جمهوری اسلامی از یکسو ملت ایران را به آستانه جنگی خانمان برانداز کشانده، از سوی دیگر مردم ایران را با سیاست های خود به فلاکت. سرنوشت غم انگیز هپکو، از ستون های سابق صنعت ایران و برخورد رژیم با زحمتکشان این کارخانه، بی نیاز از هر تفسیری است. هپکو امروز به سمبلی از سیاست های رژیم ورشکسته متکی به بازاریان بزرگ که دشمن صنعتی کردن کشورند و نیز به یکی از سمبل های مقاومت و همبستگی کارگران تبدیل شده است.
من جمله ای از ترتسکی را برای عنوان کتابم برگزیدم: آینده روشن و درخشان. دستکم بر این باورم که ما می توانیم یک نظریه استوار داشته باشیم، که چگونه می توانیم به سوی چنین آینده ای حرکت کنیم... فکر می کنم یک مشتق منطقی برای این سناریو وجود دارد که نوع بشر از اضطرار مادی، فشار اجتماعی و ترس در رابطه با ادامه هستی اش بگونه ای فزاینده رها خواهد شد. من به «آینده روشن و درخشان» باور دارم. ما باید به آن باور داشته باشیم. اما مسلماً تضمینی هم وجود ندارد که این مساله تنها یک توّهم باشد.
دستگاه سرکوب رژیم بی وقفه در کار است و به «برکت» فضای متشنج منطقه ای و خطر جنگ، می کوشد هر ندایی را در گلو خفه کند. زندانی کردن انسان هایی که خواستار ابتدایی ترین حقوق انسانی اند، بریدن زندان های درازمدت برای معترضین و سربه نیست کردن فعالان مدنی شدت گرفته است. با این حال آتش جنبش های مدنی حق طلبانه و عدالتخواهانه همچنان شعله ور است. در اینجا گوشه هایی از این مبارزات را منعکس می کنیم.
تجربه‌ی آلمان نشان می‌دهد که اصلاحات غیرقابلِ برگشت نیستند، و بهبودهایی که در شرایط زندگی و کار اکثریت مردم به‌تدریج به دست آمده، با تغییر اوضاع و سیاست حزبِ حاکم می‌تواند از دست برود، مگر آنکه نیروهای مترقی با پی گیریِ سیاست‌های قاطعانه اما حساب‌شده، و با بسیج مداومِ نیروی کار، مانع از دست رفتنِ این دست‌آوردها شوند . نمونه‌ی بارز آن تغییر سیاست در دوران طولانی کُول، و از آن بدتر در زمان شرودِرِ سوسیال‌دموکرات است که حزب را در عمل از بنیان‌های تاریخی خود جدا کرد، و به‌قول اصطلاحی در زبان انگلیسی بچه را با آب لگنی که درآن شسته شده به دور انداخت!
برای رفع خطر جنگ و پایان تحریم هایی که از سوی تندروترین وهار ترین گروه های جنگ طلب آمریکایی و متحدانشان - که البته هسته ی سخت قدرت در ایران در دامن زدن به خطر جنگ و ادامه تحریم ها نقش مهمی ایفا کرده است - گریبان گیر مردم ایران شده است و برای آنکه ایرانی آباد و آزاد و مرفه و پیشرفته ومدرن و صلح جو داشته باشیم، هیچ راهی جزادامه مبارزه ای جدی و همه سویه وسراسری با حکومت استبدادی و سرکوبگرجمهوری اسلامی وجود ندارد. نه به خطر جنگ و جنگ طلبان خارجی و نه به تحریم هایی که مردم رنج کشیده و آسیب دیده ایران را هدف گرفته اند از رهگذر نه به جمهوری اسلامی می گذرد. این یک وظیفه ی ملی و میهنی است وهمه با ید با هم بکوشیم و دست در دست یکدیگر در ای...
آن چه گفته می شود، چه گوینده اش مسئول حزب کمونیست باشد، چه بانکدار انگلیسی و یا هاوکینگ، دانشمند نامدار فیزیک ستارگان، همگرا است. از این قرار بدبختی از روبات ها سرچشمه نمی گیرد، بلکه از عطش انباشت سرمایه و جامعه های پدیدآورنده آن ناشی می شود. از این رو، می توان اکنونیت مارکس را از آن نتیجه گرفت. سرمایه از همه چیز برای تفرقه افکندن میان زحمتکشان و تقویت کردن رقابت و گسترش بحران های هویتی آنها استفاده می کند. گسترش اندیشه های مارکس به خاطر چنین وضعیتی است. باید از ضرورت وجود حزب ها و مبارزان در وضعیت این گسترش آگاهی داشت. هیچ تقدیری در این آگاهی یابی دخالت ندارد
هر چند حکومتگران ج. ا می کوشند با بهره گیری از فضای متشنج منطقه ای و خطر جنگ، فضای سیاسی را به سود خود در داخل و خارج از کشور تغییر دهند و گریبان خود را از چنگ جنبش مدنی مردم ایران خلاص کنند، اما این جنبش های مدنی حق طلبانه و عدالتخواهانه کاستی نگرفته اند و با وجود سرکوبگری های بیرحمانه رژیم ادامه دارند. در اینجا گوشه هایی از این مبارزات را منعکس می کنیم.
با آفرینش ِ سمفونی ِ خود، خاچاتوریان در جست و جوی ِ راه های ِ بیانی ِ تازه ای هماهنگ با اندیشۀ ژانری و آهنگسازانه بوده، در تلاش بود تا برای ِ بسیاری از پرسش هایی، که در برابر هنر ِ آفرینشگرانۀ آهنگسازان ِ خاورزمین ِ شوروی ایستاده بودند، پاسخ بیابد. پیچیده ترین ِ آنها در نیاز به آمیختگی ِ ژرف، دست نخوردۀ بایستمند ِ ویژۀ موسیقی ِ مردمی ِ ارمنی، هنر ِ عاشق ها، با ایستارهای سمفونیزم ِ کلاسیک قرار داشت، که راه ها و دورنماهای تازه ای را برای گسترش ِ سمفونیزم در اندیشگاه های آهنگ سازی ِ مردمان ِ خاور زمین باز می کرد.
سال ۹۶ با دی‌ماهِ باشکوهش و سال ۹۷ با آذرِ سراسر همبستگی‌اش دو نقطه‍ی عطفی بودند که جنبش کارگری ایران را برای همیشه تغییر دادند و نوید گشودن فصل جدیدی از تاریخ سیاسی و اجتماعی این کشور بودند. این تغییر فضا، همزمان البته برای حاکمیت به معنای در لیست سیاه گذاشتن هر تحرکی بود که به نوعی به «تشکل‌یابی» و «جنبش کارگری» مرتبط باشد. بنابراین عجیب نیست که امروز یکی از سخت‌ترین دوره‌های سرکوب را از سر می‌گذرانیم: از دانشجویان تا معلمان، از بازداشت‌های فله‌ای خوزستان و کردستان تا تهران، از فعالان کارگری تا فعالان زنان، از حامیان محیط زیست تا روزنامه‌نگاران. حقیقتاً که هیچ حوزه‌ای نمانده که مشمول این بگیر و ببندها نشود.
مشارکت احزاب سوسیال‌دموکرات در ائتلافات و حضور در دولت، در دوران سلطه‌ی نولیبرالیسم، از زمره‌ی فاجعه‌بارترین سیاست‌هایی بود که این احزاب را از اعتبار و حیثیت تهی کرد. این احزاب به‌جای ایفای نقشِ اپوزیسیونِ رادیکال، برای پذیرفته شدن در فضای سیاسیِ مسلطِ راست و محافظه‌کار، سیاست‌های خود را هرچه بیش‌تر تعدیل کردند و از ترقی‌خواهی فاصله گرفتند.
نیروهای چپ پیگیر تحول و دگرگونی در ایران را امر ملت ایران و در پیوند با جنبش مدنی و دمکراتیک مردم ایران در شرایطی صلح آمیز درک کرده، مداخله خارجی و رژیم ج. ا را سد راه این جنبش بشمار می آورند. ازینرو شعار نیروهای چپ پیگیر در شرایط حاضر عبارت است از: نه تحریم های اقتصادی، نه جنگ، نه رژیم ج.ا!
آنتونیو گرامشی از برجسته‌ترین متفکرین مارکسیست جهان، ده سال از آخرین قسمتِ عمرِ بس کوتاه خود را در زندان فاشیست‌ها گذراند، و قسمت اعظم یادداشت‌هایش را در «کتابچه‌های یادداشت‌های زندان» نوشت؛ مجموعه‌ای عظیم، پیچیده، پراکنده، و ویرایش‌ناشده در عرصه‌های متنوع فرهنگی، فلسفی، تاریخی، مذهبی، ادبی، اجتماعی و اقتصادی توأم با مفاهیمی بدیع، که بیانگر نبوغ استثنایی و ذهن باز و خلاق‌اش بود. این یادداشت‌ها را با خوانش‌های متفاوتی می‌توان درک کرد، و هم دیدِ انقلابِ بلافاصله و هم دیدی رفرمیستی و تدریج‌گرا را از آنها استنتاج کرد.
چرا قدرت های غربی در اساس از به اصطلاح رژیم های اسلامی ضد دمکراتیک پشتیبانی می کنند؟ پاسخ ساده و روشن است. این رژیم ها، جامعه هایی را که در ناتوانی کامل، قربانیان آنان در چالش های معاصرند، زندانی می کنند. این جامعه ها پیروی از همه نیازهای «لیبرالیسم» اقتصادی جهانی شده را می پذیرند. این رژیم ها تضمین می کنند که کشورهای مورد بحث نتوانند در سطح کشورهای نوظهور چونان رقیب احتمالی، مزاحم مادرشهرهای امپریالیستی غرب قد برافرازند. این مسئله برای قدرت های فرمانروا نکته اساسی را تشکیل می دهد.
پلخانف که خود در آغاز از طرفداران پوپولیسم انقلابی بود، با اتکا به درکی مارکسی از دیدگاه قبلی خود فاصله گرفت و بر علیه پوپولیسم به مبارزه پرداخت. او در نوشته‌های مختلف خود، ضمن باور به مبارزه‌ی جدی برای نیل به سوسیالیسم، به این نظر رسید که در کشور عقب‌مانده و دهقانی روسیه، سرمایه‌داری باید رشد کند، و نظریه‌ی توانِ بالقوه انقلابی کمونِ ده روسی را کنار گذاشت. پلخانف، با توجه به ساختار عقب‌مانده‌ی اجتماعی و اقتصادی روسیه، به این نتیجه رسید که انقلاب در روسیه باید طی دو مرحله‌ی متفاوت به پیش رود: اول یک انقلاب دموکراتیک بر علیه استبداد تزاری و بقایای اشرافیت فئودالی، که طی آن توسعه‌ی سرمایه‌داری تسریع خواهد شد، تفکیک طبقاتی شدت خواهد گرفت، و ز...
مزد بگیران ایران گرچه امید چندانی به این سازمان های تحت کنترل حکومتها و نهادهای سرمایه داری جهانی ندارند و میبینیم که در چنین شرایطی نمایندگان دولتی ایران در ترکیب هیات رئیسه سازمان بین‌المللی کار قرار میگیرند! ، اما با اتکاء و پشتگرمی به مبارزات خود، در اعتناء به تریبون های بین المللی برای انعکاس صدای این طبقه بزرگ اجتماعی ، رویگردان نیست.
در مجموع، می‌توان گفت که تحولات طبقاتی در سرمایه‌داری پیشرفته در اواخر قرن نوزدهم و دهه‌های آغازین قرن بیستم یکی از مهم‌ترین عوامل رشد رفرمیسم و فاصله‌گیری رفرمیست‌ها از خواست‌ها و حرکت‌های سوسیالیست‌ها و رهبران کارگری در کشورهای پیشرفته سرمایه‌داری بوده است. بخشی از این فاصله‌گیری را در گرایش‌های نظری مارکسیست‌های اتریشی میبینیم. در نوشته‌های بعدی با تفصیل بیشتری به این موضوع پرداخته خواهد شد.
در شرایط بحرانی در کشورهای استبداد زده ای چون ایران، فراروی از فعالیت های صنفی به سیاسی امری عادی و طبیعی است ونهادهای مدنی مستقل می توانند نقشی در خور در رویدادهای آینده داشته باشند. از این رو تقویت هر یک از نهادهای مدنی مستقل از جمله کانون نویسندگان ایران که سابقه روشن ودر خور اعتنایی در مبارزه با استبداد و سانسور دارد وظیفه ای ملی و میهنی است.
اکنون اما ما به جهانی دست یافته‌ایم که بزرگی و تصورناپذیری آن لرزه به اندام آدمی می‌اندازد…اکنون ما بار دیگر شاهدِ هم‌‌گرائی فیزیک و فلسفه، برای فهم چیستی و چگونگی جهانی که درهم‌تنیده و کوانتومی می‌نماید، هستیم. در همین راستا می‌خواهم در این مقاله پس از ذکر نکاتی به عنوان مقدمه به توضیح چهار واژه (چهار مفهوم) مقدماتی فیزیکِ کوانتومی که برای فلسفه بسیار با اهمیت، اساسی و ضروری هستند، بپردازم: "کوانتوم و کوانت"، "نظریه کوانتومی"، "ابژکت‌های کوانتومی" و "ابژکت و محیط".
فیزیک دانان در ژنو، پروتون ها را در مسیر 27 کیلومتریِ دایره ای شکل شلیک کرده و آن ها را با سرعت تقریبی برابر با سرعت نور با یک دیگر برخورد می دهند. تنها با ظرافت فنی می توان پرتوهای ذرات بنیادین را با چنین دقتی هدایت کرد که واقعن برخی از برخوردها از روبرو رخ بدهند. تعجب آور است که بر خلاف زحمت و کار بسیار در آزمایش تجربی، ابزار ساده ای وجود دارد که دانشمندان به وسیله آن نتایج این برخوردها را به لحاظ نظری تشریح می کنند؛ این ابزار نمودار های فاینمن هستند. نقاشی یک کودک از برخورد ذرات در نگاه اول تفاوت زیادی با این نمودارها ندارد.
در اینجا به‌هیچ‌وجه قصد دفاع از نظرات کائوتسکی در کار نیست، چراکه همان‌طور که گفته شد درگیر خطا‌ها و توهم‌های فراوان بود. بلکه هدف توجه دادن به سیاست‌های متفاوتی است که سوسیالیست‌ها در طول تاریخ پی‌گیری کرده‌اند. این همان درکی است که با گذشت زمان بسیاری از سوسیالیست‌های جهان با فاصله‌ی زمانی و به‌دور از تعصب‌ها و حمله‌های هیستریک فردی، به بازخوانی نظرات کسانی که قبلاً تکفیر شده بودند، پرداخته‌اند.
