عبدالرحیم بیگ حق وردیف، نویسنده، نمایشنامه نویس، مترجم و شخصیت فرهنگی شناخته شده و نامدار آذربایجان و یکی از نویسندگان ثابت قدم مجله ملانصرالدین به سردبیری جلیل محمد قلی زاده امسال 150 ساله شد. مطلب حاضر خلاصه ای است در معرفی او و ترجمه دو نوشته از او.
همه ساله فرح پهلوی به مناسبت درگذشت محمد رضا پهلوی، به سخنرانی درباره دستاوردهای او، به ویژه حقوق زنان می پردازد و بازگشت خانواده اش به قدرت را چاره برون رفت از وضعیت ناهنجار کنونی در ایران می نمایاند. گویا فاجعه امروز جامعه ایران، بی ارتباط با گذشته، چون بلایی آسمانی نازل شده است. مطلبی که می خوانید، سخنان روشنگرانه خانم رقیه دانشگری، زن مبارز ایرانی و زندانی سیاسی زمان رژیم پهلوی، درباره واقعیت هایی است که خاندان پهلوی با کمال میل کتمان می کند؛ واقعیت هایی که نشان می دهند حکومت پهلوی عامل اصلی انقلاب اسلامی بوده است. این مطلب سال گذشته نوشته شده، ولی به دلیل شباهت سخنان امسال فرح پهلوی با سال پیش، مطلبی است روزآمد و خواندنی.
دانشمندان در سال 2012 به مهم ترین نتیجه ی کار خود تا آن زمان دست یافتند. آنها وجود بوزون هیگز، آخرین ذره مورد جستجو در مدل استانداردِ فیزیک ذرات، که مدت زمان طولانی ای انتظارش می رفت را به اثبات رساندند. با این وجود فیزیک دانان امیدوارند، که به زودی در برخورد دهنده ی هادرونی بزرگ، ذره ی واقعن جدیدی را کشف کنند: ذرات تاکنون ناشناخته ای که برای مثال راز ماده ی تاریک را فاش کنند و یا راه حل هایی برای پرسش های بی پاسخ ارائه دهند.
اقتصاد جنگی یکی از جلوه های بارز پوسیدگی سیستم اقتصادی انحصارگرانه است که با خصلتی غیراجتمای و با محتوای تضاد عمیق بین کار و سرمایه در جهت جذب و غارت ثروت بیکران ملت ها گام برمی دارد. تلاش حادثه آفرینان نظامی در افروختن آتش جنگ های توسعه طلبانه از این سیاست دنباله روی می کند... مبارزه برای تجدید تقسیم بازارها و قلمروهای نفوذ که به حکم تناسب جدید نیروها صورت می گیرد، تضادهای اقتصادی بین کشورهای انحصارگر غربی را که پایه و اساس تضادهای سیاسی است، هر چه بیشتر ژرف و عمیق می سازد و بالمآل دورنمایی جز تشدید بحران عمومی دنیای غرب ندارد.
هنگامی که وین به شکست تن در داد، ناپلئون فرمان داد، تا در کنار ِ خانۀ هایدن یک اتاقک ِ نگهبانی بسازند، تا هایدن ِ روبه مرگ در آرامش باشد. گفته می شود، که بیش و کم هر روز، هایدن ِ ناتوان سرود ِ مردمی ِ اتریش را -همچون نشانۀ واخواهی [اعتراض] در برابر تازندگان- می نواخت.
بیماری همه گیر کرونا، بزرگ ترین نقطه های ضعف جامعه های سرمایه داری را آشکار ساخت. اینک تلاش گروهی بر این است که از درون همین سیستم راه نجاتی برای سونامی اقتصادی که پس از برون رفت از بحران کرونا کره زمین را درخواهد نوردید، پیدا شود. غافل از این که مشکلات را با همان افکاری که پدیدشان آورده اند، نمی شود حل کرد.
«نگرش» دو اثر اقتصادی-فلسفی، ترجمه و تلخیص محمد تقی برومند (ب. کیوان)، را در اختیار علاقمندان می گذارد لازم به یادآوری است که ب. کیوان با انتشار این اثرها می کوشید پرچم اندیشه های ماتریالیستی را در ایران برافرازد. به همین سبب نیز پیش و پس از انقلاب بهمن از سوی اسلام گرایان متهم به «مسموم کردن افکار جوانان» و تهدید به قتل شده بود. این اثرها از این جهت اهمیت دارند که جزیی از میراث فرهنگی-فلسفی ماتریالیستی و چپ گرایانه در ایران به شمار می آیند.
یک ماه است که جامعه ملتهب ومردم جان به لب رسیده ، اعتراضات کارگران نیشکر هفت تپه و مطالبات برحقشان را پیگیری میکنند. این اعتراض متحدانه که خیابانهای شهر و کارخانه را به لرزه انداخته افکار عمومی را در حمایت از خود تحت تاثیر قرار داده است. پیروزی آنان ، پیشروی طبقه مزدبگیر اعم از شاغل ، بازنشسته ، بیکاران و همه آسیب دیدگان از وضعیت کنونی برای دستیابی به یک زندگی مرفه و آزاد است.
«نگرش» شش اثر فرهنگی-فلسفی، ترجمه و تلخیص محمد تقی برومند (ب. کیوان)، را در اختیار علاقمندان می گذارد. لازم به یادآوری است که این اثرها پیش از انقلاب بهمن منتشر شده و به ناگزیر مُهر زمان خود را دارند. از آنجا که دستگاه سانسور نظام شاهنشاهی نشر و گسترش اندیشه های مادی گرایانه (ماتریالیستی) و مارکسیستی را برنمی تابید، مترجم ناچار به کاربرد واژه های معادل به جای کاربرد مستقیم مقوله ها و مفهوم های فلسفی ماتریالیستی و مارکسیستی بوده است. این اثرها از این جهت اهمیت دارند که جزیی از میراث فرهنگی-فلسفی ماتریالیستی و چپ گرایانه در ایران به شمار می آیند.
روزنامه کیهان موج جدیدی از حملات به کانون نویسندگان ایران را آغاز کرده است. در این یادداشت بنا نیست پاسخ آن لجن پراکنی‌ها را داده یا به عنوان عضو کوچکی از کانون نویسندگان ایران به دفاع از آن بر آیم که نه آن جریده‌ی معلوم‌الحال ارزش پاسخ دارد و نه کانون نویسندگان نیاز به دفاع در برابر آن. هدف از نوشتن این یادداشت جستجوی دلیل حمله و هتاکی به کانون نویسندگان ایران در این زمان است
در این مقاله در ابتدا اشاره ای کوتاه به ویژگی های دوران حاضر می شود. سپس توضیحی فشرده درباره اندیشکده ها و جایگاه شان در حال حاضر ارائه می شود. در ادامه به وضع اندیشکده ها در ایران پرداخته شده و در پایان ضرورت تشکیل اندیشکده های چپ ایران، مانع های موجود بر سر راه آنها و برخی راهکارها برای بحث مطرح می شوند… ایجاد اندیشکده ها که بنابه سرشت شان نهادهای غیرمخفی اند، در شرایط اختناق بی شک چالشی دشوار پیش روی نیروهای سیاسی چپ به شمار می آیند. اما آیا به راستی در تاریخ معاصر ایران وظیفه ای پیش روی نیروهای چپ قرار داشته که دشوار و به ظاهر ناممکن نبوده باشد؟
علیرغم سرکوب های شدید حکومتی مبارزات کارگران نیشکر هفت تپه ادامه دارد. این پایداری به سرمشقی برای دیگر زحمتکشان تبدیل شده و آنان را نیز در پشتیبانی از این مبارزات بسیج کرده و به میدان آورده است. در زیر گوشه هایی از پشتیبانی نهادهای کارگران و زحمتکشان ایران از مبارزه کارگران هفت تپه منعکس شده است.
پیش از آغاز اصلاحات اقتصادی و آزادسازی تجارت، تقریباً 40 سال پیش، چین سیاست هایی را اعمال می کرد که اقتصاد آن بسیار ضعیف، راکد، زیر یک کنترل مرکزی، بسیار ناکارآمد و نسبتاً از اقتصاد جهانی دور بود... این گزارش پیش زمینه ی رشد اقتصادی چین را ارائه می دهد، ساختار اقتصادی فعلی چین را توصیف می کند، چالش های چین برای حفظ رشد اقتصادی را شناسایی می کند و درباره¬ی چالش ها، فرصت ها و پیامدهای رشد اقتصادی چین برای ایالات متحد بحث می کند.
مطلب زیر گزارشی است مبتنی بر داده های آماری بانک جهانی درباره رتبه بندی اقتصادی کشورهای مختلف. این رده بندی تنها عامل های اقتصادی را در نظر می گیرد. واقعیت آن است که قدرت کشورها را تنها با عامل های اقتصادی نمی توان سنجید. ولی بدون قدرت اقتصادی نمی توان در صحنه بین المللی عرض اندام و از موجودیت و حق ملی خود دفاع کرد. آگاهی از جایگاه اقتصادی کشورها، شرط پایه ای برای تحلیل گرایش های جهانی و سیاستگذاری است.
باید با سراسری نمودن مبارزات علیه فقر، بیکاری، بازداشت و زندانی نمودن فعالین سیاسی، قدرت توده ای خود را به میدان آوریم تا که دستگاههای سرکوبگر بیش از این توان سرکوب و زندان و کشیدن شلاق بر پیکر انسانهای حق طلب را نداشته باشند.
ما خوشبخت هستیم که بر شانه های غولی مانند ” مانولیس گله زوس” ایستاده ایم. هنگامی که جامی را به نام او بلند می کنیم، هنگامی که نام او را بر زبان می آوریم، هنگامی که تلاش می کنیم پا در جاپای او بگذاریم، مهم ترین مسئله این است که تصمیم داریم برای آن چیزی بجنگیم که باور داریم درست است. همان طور که این مرد بزرگ می گفت ،هیچ مبارزه ای هیچ گاه بی ثمر نخواهد ماند.
شومان برای نخستین بار کلارا ویک را در یکی از کنسرت های خانگی در لایپزیگ دید. درباره دختربچه ۸ ساله فرهوش به او پیش از این گفته بودند، و اکنون او برآن شد تا خودش به پیانونوازِ کوچک گوش فرادهد...او در ۹ سالگی در گِواندهاوس، در بزرگترین تالارِ کنسرتِ شهر لایپزیگ، با گردونه چهاراسبه برای اجرای برنامه به آنجا می آمد. در ۱۰ سالگی برایِ پاگانینی می نواخت… واپسین خواستِ مادر، در دسترس ِ همگان قرار دادنِ بایگانیِ پدر بود -آن بایگانی که او سال ها آن را ویرایش کرده بود. کلارا چند روز پیش از مرگ اش، زمین گیر شد. او خواهش کرد تا برای اش رمانس هایِ شومان نواخته شود، همان هایی که به زمانِ آشناییِ آنها با هم، زمانی که آنها بی اندازه خوشبخت بودند، باز می گ...
درجهان بحرانی و پرآشوب کنونی انجام دگرگونی های اساسی برای دستیابی به آزادی و عدالت و رفاه بیشتر به سود مردمان، بدون آگاهی و خودآگاهی ژرف و بدون توجه جدی به معادلات قدرت در سطح جهانی و کوشش و تلاش بخردانه ی مشترک و همه سویه امکان پذیر نیست.
بیایید بیش از این خود را نفریبیم. اگر سـرمایه‌گذارانِ مالی به حالِ خود رها شوند، هرگز به کرامتِ سـرمایه‌گذاران نیروی کار وقعی نخواهند نهاد، و هیچ‌گاه مبارزه علیه مصیبتِ زیست‌محیطی را راهبـری نخواهند کرد. اما، گزینه‌ی دیگری پیش روست. بنگاه‌های اقتصادی را دموکراتیزه کنید؛ کار را کالازدایی کنید؛ به «منبع» انگاشتـنِ انسان‌ها پایان دهید تا بتوانیم با یکدیگر بر حفظِ حیاتْ بر روی این سیّاره تـمرکز کنیم.
"چرا به‌جای هیچ، چیزی وجود دارد؟" پرسشی است که بنظر اولین‌بار گُتفرید ویلهلم لایب‌نیتز، فیلسوف و ریاضیدان آلمانی ۱۶۴۶ـ۱۷۱۶، مطرح کرده است. این پرسش به "پرسشِ اساسی" معروف است. پاسخِ درست به "پرسشِ اساسی" در گرو تعریفی است که از "هیچ" می‌کنیم. فیلسوفان اغلب از "هیچ" تفسیری مانند "نیستی" یا "عدم" دارند و قرن‌هاست که در باره‌ی آن بحث میکنند. "نیستی" یا "عدم" چه معنائی دارند؟ فیزیکدان‌ها از "هیچ" تعریفی مانند کمیّت فیزیکیِ "چیز" دارند. "هیچِ"فیزیکی عینی، قابلِ اثبات و استدلالِ علمی (کوانتوم فیزیکی) است.
