-

سخنرانی دکتر شهرام باقری توسط انجمن دوستداران اندیشه با همکاری جامعه ایرانیان در آلمان برگزار می شود.

مجموعه داستان های ورق پاره های زندان نوشته بزرگ علوی در زندان قصر تهران هشتاد ساله شد

از دید پژوهش صلح و همچنین از دید یک تاریخ دان مایلم که قضاوتی منتقدانه درباره ناتو داشته باشم. به نظرم بحث ها در رسانه های گروهی سطحی و یک طرفه است و من اگر توانسته باشم سهمی در رابطه با بحث انتقادی داشته باشم، مایه خوشحالی ام خواهد بود.

انتخاب اخیر دونالد ترامپ پس از برکسیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا)، افزایش آراء فاشیستی در اروپا، اما افزون بر این ها و خیلی بهتر از این ها، پیروزی انتخاباتی سیریزا و ظهور پودموس ، همه تظاهرات و نمودهای عمق بحران نظام نئولیبرالیسم جهانی شده کنونی است. این نظام که من همیشه آن را غیر ماندنی می دانسته ام در برابر چشمان ما از درونی ترین بخش آن در حال ترکیدن است. همه کوشش هایی که برای نجات این نظام- در واقع برای اجتناب از یک وضع بدتر – از طریق تعدیل های جزئی به عمل می آید محکوم به شکست است.

یش از سی و هشت سازمان مردم نهاد و دانشجویی طی بیانیه ای ضمن تسلیت به بازماندگان حادثه ی ساختمان پلاسکو و بزرگداشت یاد کودکان فقیر سوخته در گاراژ غنی آباد، خواهان پاسخگویی مسئولان ذیربط، تجهیز کامل سازمانهای آتشنشانی کشور و فراهم سازی امکان تحصیل رایگان و تامین اجتماعی مناسب برای همه کودکان و خانواده ی آنها شدند.

این چه نظمی است که انسانها را بی هیچ توقفی به مسلخ مرگ و نیستی سوق میدهد. دانش آموزان را درکلاس درس، کودکان را درمیان شعله های آتش برکشیده از میان فقر و بی پناهی، کارگران را در کارخانه ها، نانواها را برای معاش، دختران و زنان را برای احساس بودن و زیستن، انسانهای درمانده از ظلم و ستم را بر دار خودکشی، معترضین را با پرتاب از پلهای عابر پیاده، کول بران را در مرزها، معترضین به فقر و فلاکت را در حبس و اینک آتش نشانان را که خود مرهمی بر سوختن هستند اینچنین در میان شعله های آتش می سوزاند و می میراند.

نقد علمی باید مطابق معیارهای علمی صورت بگیرد. چنین چیزی مورد نظر مارکس بود. مساله او این نبود که امر قابل آرزو را مبنای یک تئوری قرار دهد. در این مورد او بسیار سختگیر بود. یک چنین درکی، مجموعه ای از دگم سازی های معینی را از بین می برد.

به جای پذیرفتن سازگار شدن یک جانبه با نیازهای جهانی سازی، بکوشیم جهانی سازی را به سازگار شدن با نیازهای توسعه محلی واداریم... این امر یک مسئله اساسی یعنی مسئله حاکمیت را مطرح می سازد. ماباید این مفهوم اساسی را بازیابی کنیم... از حاکمیتی دیگر صحبت می کنیم؛ حاکمیت مردمی که در تقابل با حاکمیت ناسیونالیستی بورژوایی طبقه های رهبری کننده است. حاکمیتی که به عنوان حامل آزادی، جهانی سازی امپریالیستی معاصر را واپس می راند.

اگر انقلاب صنعتی بخش عظیم نیروی کار آن زمان را با «اجتماعی‌کردنِ کار» از حوزه‌ی کارِ آزادِ فردیِ («کارگری که برای خود کار می‌کند») به حوزه‌ی اجتماعی با «وسایل تولیدِ مشترک» کشاند، حال انقلاب دیجیتال به‌نوعی عکس این جریان عمل می‌کند و بخش وسیعی از نیروی کار را به کارِ فردی منتقل می‌کند. امروز، 75 درصد نيروي کار جهان، «احتمال‌کار»، «آزادکار»، يا «مستقل‌کار»اند.

گفتمانِ باب روز –که به ویژه توسط foreign affairs انتشار یافته و هارد و نگری بارها آن را تکرار کرده اند- می کوشد این نکته را بباوراند که دخالت های ایالات متحد که عبارت از دخالت های نظامی یا دلاری است، از حیث ماهیت به پیشرفت دموکراسی کمک می کند. بدیهی است که معتبر دانستن این ادعا بسیار ساده لوحانه است.

اوضاع پریشان اقتصادی کشور و فقر وبیکاری روز افزون بسیاری از مزد و حقوق بگیران ایرانی را با شرایط بسیار سختی برای گذران زندگی روبرو کرده است که واکنش های فردی و گروهی به حق آنان را برای دگرگونی و بهبود وضعیت مصیبت بار شان بر می انگیزد. با توجه به اینکه حکومت در ایران در لباس نظامی ، روحانی ، وقفی و اداری ،کارفرما وسرمایه دار اصلی کشور است ، زحمتکشان و خواستهای صنفی شان با نیرویی منسجم و سرکوبگر که بخش سرمایه در ایران را در مجموع خود نمایندگی می کند، روبرویند. حکومت و بخش سرمایه ی وابسته با همه ی امکانات دولتی و امنیتی سد راه تحقق خواستهای صنفی و اجتماعی نیروی کار در ایران می شوند، اما مزد وحقوق بگیران ایرانی به رغم نداشتن انجمن های صن...

ما معمولن فکر می کنیم که دنیا در اختیار سیاستمداران است که توسط مردم انتخاب می شوند. شاید هم فکر کنیم که متعلق به بانک ها و سرمایه است. من اما معتقدم که جهان متعلق به یک گروه تقریبن نامریی یعنی سرمایه گذاران است که میلیاردها و تریلیون ها وارد بازار می کنند و آن را به طور اساسی دگرگون می سازند؛ گروهی که اطلاعاتی بسیار کم از آن داریم و آن را به هیچوجه نمی بینیم.

تجربهٔ مدرنیته؛ هر آن‌چه سخت و استوار است دود می‌شود و به هوا می‌رود کتابی است از مارشال برمن که توسط مراد فرهاد پور به فارسی ترجمه و منتشر شده‌است. این کتاب در پنج اپیزود به بررسی تاثیرات اجتماعی، هنری و سیاسی مدرنیته در جوامع مختلف می‌پردازد.

در حال حاضر به دلیل سیاست داروینیسم اجتماعی نولیبرالی، جامعه بشری در معرض ویرانگری تمام عیار قرار گرفته است. اصل نولیبرالی «بازارهای خود تنظیم گر» (بخوان نظام ضد دمکراتیک مالی لگام گسیخته که خارج از کنترل جامعه قرار دارد) موجب نابودی فزاینده طبیعت، قطب بندی شدن جامعه بشری، فقر گسترش یابنده و آشوب ها و جنگ های گسترده شده است. چنین شرایطی نتیجه طبیعی کاربرد فنآوری های مدرن نیست، بلکه نتیجه یک ایدئولوژی ضد دمکراتیک است که برای تامین منافع یک گروه یک درصدی، منافع 99 درصد بشریت را زیر پا می گذارد.

به مناسبت یکصدمین سال نگارش «امپریالیسم، بالاترین مرحله‌ی سرمایه‌داری» اثر لنین، کنفرانسی بین‌المللی تحت عنوان «امپریالیسم و امپراتوری در قرن ۲۱» در تاریخ دوازدهم اکتبر 2016 از سوی آکادمی علوم روسیه ـ انستیتو اقتصاد، بنیاد رزا لوگزامبورگ شعبه‌ی مسکو، بخش اقتصاد دانشگاه مسکو، و مجله‌ی «آلترناتیوز»، در محل آکادمی در مسکو برگزار شد. در این کنفرانس تعدادی از اعضا و اعضای وابسته به آکادمی علوم روسیه، و استادانِ دانشگاه‌های مسکو و سنت پترزبورگ، همراه استادانی از امریکا، انگلستان، آلمان، کوبا، بِلا روس و چند کشور دیگر اروپای شرقی شرکت داشند. من نیز از کانادا به کنفرانس دعوت شدم.

نهادهای برتون وودز یعنی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول که باید امروز سازمان جهانی تجارت (omc) را نیز به آنها افزود، نهادهایی هستند که توسط کشورهای امپریالیستی فرمانروا یعنی کشورهای ایالات متحد، اروپا و ژاپن که به گفته من تریاد را تشکیل می دهند، به وجود آمده اند. این ها نهادهایی نیستند که توسط جامعه بین المللی، بلکه توسط جامعه کوچک کشورهای امپریالیستی به وجود آمده اند. این جامعه کوچک بین المللی تنها نماینده 15% جمعیت سیاره است. در واقع ما یک اقلیت نیستیم، شمار ما 85% است. برای به وجود آوردن نهادهایی که مسئله مورد بحث را تشکیل می دهد، عقیده ما را نپرسیده اند.

گزارشی دردناک وتکان دهنده از زندگی مردم حاشیه نشین مشهد. حاشیه نشینان 30 درصد ساکنان شهر مشهد را تشکیل می دهند. کشوری که صاحب بزرگترین منبع انرژی جهان است و در 8 سال دولت احمدی نژاد 800 میلیارد دلار نفت و گاز فروخته است بخشی ازشهر وندان بیچاره اش با چنین حدی از فقر و بدبختی زندگی می کنند وبا مشکلاتی بزرگ برای گذران زندگی معمولی و تامین معاش دست به گریبانند .مردمی که با یک رفاه حداقلی هم فرسنگ ها فاصله دارند. واقعن باعث ننگ است.

به نظر می رسد اگر دولت آمریکا بر مبنای خواست بخش های تندرو عمل کند وبه دخالت مستقیم نظامی در سوریه اقدام نماید ، با واکنش جدی نظامی روسها مواجه شود وجهان شاهد یک درگیری جدی میان آمریکا وهمپیمانان با روسیه در یک کشور سوم گردد. آنگاه از سوریه ومردمش چیز چندانی باقی نخواهد ماند و به احتمال زیاد این کشور تجزیه خواهد شد وما پس از صد سال شاهد تغییر مرزهای برساخته ی قرارداد ساکس- پیکو در خاورمیانه خواهیم بود و به منافع ملی ایران هم به سبب دخالت همه سویه جمهوری اسلامی در جنگ سوریه آسیب های جدی خواهد رسید. باید امیدوار بود که گفتگوهای برقراری آتش بس میان آمریکا و روسیه ودیگر حکومت های مداخله گر به سرانجام برسد وملت سوریه از شرایط اسفبار کنونی رهای...

اخیرا آقای محسن رضایی در مصاحبه هایی به انتقاد از سیاست حکومت جمهوری اسلامی ایران در زمان جنگ ایران و عراق پرداخت. وی چنان وانمود کرد که گویا انتقاداتی بدیع و تا کنون ناگفته در مورد جنگ و سیاست های نادرست جنگی رژیم بیان کرده است. البته ایشان به خوبی از انتقادهایی که تا کنون شخصیت ها و نیروهای ملی و دمکراتیک ایران نسبت به سیاست های رژیم در زمان جنگ ایران و عراق مطرح کرده اند، آگاه است. ما در اینجا نمونه ای قابل توجه از این تجزیه و تحلیل ها را که طی سالیان طولانی توسط ناخدا احمدی مطرح شده، ارائه می کنیم

دفاع از حاکمیت ملی از هنگامی که آن را از مضمون اجتماعی طبقاتی استراتژی هایی که در آن جای دارد، جدا می کنند، فرصت برای سوءتفاهم های جدی فراهم می آورد. گروه رهبری کننده اجتماع در جامعه های سرمایه داری همواره حاکمیت را به عنوان ابزار لازم برای ارتقاء دادن منافع خاص خود استوار بر استثمار سرمایه داری از کار و تحکیم موقعیت های بین المللی شان درک می کنند. امروز، در سیستم نولیبرالی جهانی شده زیر فرمانروایی انحصارهای مالی شده امپریالیستی سه گانه (ایالات متحد، اروپا و ژاپن)، قدرت های سیاسی مامور مدیریت سیستم به نفع انحصاری انحصارات مورد بحث، حاکمیت ملی را به عنوان ابزاری درک می کنند که به آنها امکان می دهد موقعیت های «رقابتی» شان را در سیستم جهانی ب...