بیماری همه گیر کرونا، بزرگ ترین نقطه های ضعف جامعه های سرمایه داری را آشکار ساخت. اینک تلاش گروهی بر این است که از درون همین سیستم راه نجاتی برای سونامی اقتصادی که پس از برون رفت از بحران کرونا کره زمین را درخواهد نوردید، پیدا شود. غافل از  این که مشکلات را با همان افکاری که پدیدشان آورده اند، نمی شود حل کرد.

 

مطلب هایی که در این جا می خوانید، موضعگیری های برخی نهادها و یا شخصیت هایی هستند که در چارچوب نظام حاکم سرمایه داری جهانی، به بحران بیماری همه گیر کرونا و پیامدهای آن نگریسته اند. ما برای آشنایی خوانندگان با این دیدگاه ها، برخی از این نظرات را که توسط مهران میراسد ترجمه شده است، در اینجا آورده ایم.

بیماری همه گیر کرونا، بزرگ ترین نقطه های ضعف جامعه های سرمایه داری را آشکار ساخت. اینک تلاش گروهی بر این است که از درون همین سیستم راه نجاتی برای سونامی اقتصادی که پس از برون رفت از بحران کرونا کره زمین را درخواهد نوردید، پیدا شود. غافل از  این که مشکلات را با همان افکاری که پدیدشان آورده اند، نمی شود حل کرد.

نظام سرمایه داری را می توان رفو کرد، اما اساس آن را که مبتنی بر کسب حداکثر سود و نظام بهره کشی است، نمی توان نوسازی کرد. این نظام با بیگانه کردن سه گانه انسان یعنی انسان از خودش، از اجتماع اش و از محیط زیست، دیر ی است که بحران در پی بحران می آفریند و هستی جامعه بشری را در تمامیت خود، با این چالش ها به خطر انداخته است.

راه حل این بحران ها، نگرش و راهکارهای بنیادینی است که از چارچوب نظام سرمایه داری فراتر می روند، از خودبیگانگی های بشری را کاهش می دهند و راه حلی دمکراتیک و جامعه گرایانه (سوسیالیستی) و نه سودمحورانه برای مشکلات اجتماعی ارائه می کنند.

نگرش

---

 

بحرانی متفاوت از آنهای دیگر، بهبودی به دور از پندار

صندوق بین المللی پول –  ژوئن 2020

 رشد جهانی در سال 2020 با 9/4- درصد پیش بینی شده است ، 1.9 درصد پایین تر از پیش بینی چشم انداز اقتصادی جهانی (WEO) در آوریل 2020. بیماری همه گیر COVID-19 تأثیر منفی بیشتری در فعالیت های اقتصادی نسبت به آنچه در نیمه اول سال 2020 پیش بینی شده بود، داشته و تخمین زده می شود که روند بهبودی، بطئی تر ازآنچه پیش بینی شده بود، باشد. در سال 2021 رشد جهانی 5/4 درصد پیش بینی شده است. به طور کلی، این بحران باعث می شود تولید ناخالص داخلی 2021 حدود 6/5 امتیاز پایین تر از پیش بینی های پیش از COVID-19 در ژانویه 2020 باشد. تأثیر منفی بر روی خانواده های کم درآمد به ویژه حاد است و پیشرفت چشمگیر در کاهش فقر شدید در جهان، که از دهه 1990 آغاز شده بود را از بین می برد. میزان عدم اطمینان بیش از حد معمول درباره پیش بینی های WEO در آوریل 2020 وجود دارد. پیش بینی اولیه مبتنی بر فرضیات کلیدی در مورد احتمال برونرفت از بحران بیماری همه گیر است. در اقتصادهایی که نرخ آسیب پذیری رو به کاهش دارند، روند بهبودی کُندتر در پیش بینی به روز شده، نشان دهنده فاصله پایدار اجتماعی در نیمه دوم سال 2020 است. جای زخم عمیقتر (یعنی آسیب دیدگی پتانسیل تأمین مایحتاج) ناشی از ضربه بزرگتر از حد انتظار، برفعالیت های اقتصادی در دوره تعطیلی در سه ماهه اول و دوم سال 2020 وهمچنین ضربه به بهره وری به خاطرافزایش سطح کارآیی بهداشت و ایمنی در محل کار است. برای اقتصادهایی که سعی در کنترل نرخ آسیب دارند، یک تعطیلی طولانی مدت باعث افزایش فشار هزینه ها برفعالیت اقتصادی خواهد شد. علاوه بر این، در این پیش بینی، چنین فرض شده که شرایط مالی -که به دنبال انتشار WEO (چشم انداز اقتصاد جهانی) درآوریل 2020 سقوط کرده است- به طور گسترده در سطح فعلی باقی خواهد ماند. نتایج جایگزین برای کسانی که در ابتدای کار هستند، به وضوح امکان پذیر است؛ آن هم نه فقط به دلیل چگونگی تکامل بیماری همه گیر. گسترش اُفت اخیر رفتار بازارهای مالی، به نظر می رسد از تغییرجهت به سمت چشم اندازهای اساسی اقتصادی دور شده است –بر اساس گزارش به روزرسانی شده ثبات مالی جهانی ژوئن 2020 (GFSR) ، بحث در مورد افزایش احتمال این که شرایط مالی ممکن است بیش از آنچه در ابتدای امر فرض می شد بدتر شود، بالا گرفته است.

همه کشورها – از جمله کشورهایی که به نظر می رسد از نقطه اوج ابتلای بحران عبور کرده اند- باید اطمینان حاصل کنند که سیستم مراقبت های بهداشتی از منابع کافی برخوردارند. جامعه بین المللی باید به شدت حمایت خود را از ابتکارات ملی، از جمله از طریق کمک های مالی به کشورهایی با ظرفیت محدود مراقبت های بهداشتی و هدایت بودجه برای تولید واکسن ها به خاطر پیشبرد آزمایش ها، افزایش دهد، بگونه ای که دُز لازم و مقرون به صرفه واکسن به سرعت در دسترس همه کشورها قرار گیرد. در صورت نیاز به تعطیلی، سیاست های اقتصادی باید با اقدامات قابل توجه و هدفمند و همچنین حمایت از بنگاههای اقتصادی که از پیامدهای محدودیت های اجباری فعالیت ها رنج می برند، ضررهای درآمدی خانوارها را کاهش دهند.

 در شرایطی که اقتصادها در حال بازگشایی اند، با شروع روند بهبود، باید به تدریج حمایت هدفمند تغییر جهت داده شود و سیاست ها باید محرکی برای افزایش تقاضا و سهولت و ایجاد انگیزه برای انتقال مجدد منابع به ماورای بخش هایی باشند که احتمالاً پس از بیماری همه گیر، تدریجا به صورت کوچکتری ظاهر می شوند. همکاری چند جانبه قوی در جبهه های مختلف ضروری باقی می ماند. کمک به نقدینگی برای کشورهایی که با بحران های بهداشتی و کمبود بودجه خارجی روبرو هستند، از جمله از طریق تسویه بدهی و تأمین اعتبار از طریق شبکه ایمنی مالی جهانی، بی درنگ مورد نیاز است.

فراسوی بیماری همه گیر جهانی، سیاست گذاران باید برای حل و فصل تنش های تجاری و فناوری که باعث به خطر افتادن روند بهبودی احتمالی بحران COVID-19 می شود، با هم همکاری کنند. علاوه بر این، با توجه به اُفت رکورد انتشار گازهای گلخانه ای در طول بیماری همه گیر، سیاست گذاران باید هم تعهدات مربوط به کاهش تغییرات آب و هوایی خود را عملی کنند و هم برای کار با یکدیگر در درجه بندی مالیات کربن طراحی شده و یا طرح های معادل آن کار کنند. جامعه جهانی باید هم اکنون اقدام کند تا با ایجاد انبارهای جهانی وسایل ضروری و تجهیزات حفاظتی، تأمین بودجه تحقیق و پشتیبانی از سیستم های بهداشت عمومی، از تکرار فاجعه مشابه جلوگیری کند و روش های موثری را برای تحویل امداد به نیازمندان فراهم کند.

---

بیماری همه گیر یک «دروازه ورودی» است

ژان سالدانا

مدیر شبکه اروپایی وام و توسعه  (Eurodad)

آروندهاتی « Arundhati» نویسنده هندی می نویسد: «از لحاظ تاریخی، بیماری همه گیر انسان را وادار می کند که ازگذشته ببرد و دنیای نویی را به تصویر بکشد، این یکی هم از آن دیگران متفاوت نیست. این دروازه ای ورودی (Portal) است ، دروازه ای است بین این جهان و جهان بعدی.»

بشر باید چند جانبه عمل کند و تغییراتی ایجاد کند تا این جهان بسیار متفاوت را منعکس کند.

بیماری همه گیر کووید-19 محدودیت های همکاری جهانی را آشکار ساخته و این که پشتیبانی از توسعه اقتصادها بویژه ناکافی است.

اقتصادها در ابتدای رکود اقتصادی جهانی به شدت زیر ضربه رفتند، از جمله از طریق رکورد خروج سرمایه وتشدید شرایط مالی. در رویارویی با بدترین بحران بشری از زمان جنگ جهانی دوم، این اقتصادها فشار بی سابقه ای را در پیود با ظرفیت مالی محدود برای مقابله با بحران بهداشت و نیازهای اجتماعی فوری، تجربه می کنند.

توسط این بیماری همه گیر آشکار شد که راه های انتخاب شده قبلی، در حال حاضر عواقب بسیار گسترده ای دارند. اتکای بیشتر به موارد مشابه، غیرقابل دفاع است زیرا که موجب بی اعتنایی به رنج های بی حد بشری می شود.

 یک برنامه اصلاحات مناسب به رهبری سازمان ملل باید شامل موارد زیر باشد.

صندوق بین المللی پول باید به مشکلات ساختاری موجود در رابطه با آسیب پذیری ناشی از بدهی اقتصادهای در حال توسعه بپردازد.

چنین برنامه ای باید امور مالی توسعه را از «اصلاحات مناسب بازار» و انگیزه های سرمایه گذاری خصوصی دور کند؛ باید برنامه جزمی ریاضت کشی را رها کند. علاوه بر این، در نهایت کشورهای ثروتمند باید تعهدات مربوط به توسعه رسمی را گرد هم آورند. عدم تعادل قدرت در نهادهای جهانی باید اصلاح شود تا نیازها و حقوق دو سوم جمعیت جهان ساکن در نیمه جنوبی به رسمیت شناخته شود.

اگر جامعه بین المللی نتواند قاطعانه به این نیازها پاسخ دهد ، برنامه 2030 و توافق نامه پاریس به طرز فجیعی از خط خارج می شوند. چندجانبه گرایی جدیدی -که در آن اصلاح نهادهای حقوقی برتون وودز نقش اساسی را ایفا خواهد کرد- اکنون مورد نیاز است و باید مبتنی بر دیدگاهی باشد که توسعه ی حقوق بشر، برابری جنسیتی و تغییرات اقلیمی در مرکز آن قرار دارد.

---

جهان پس از کوید 19

ایان برِمِر (IAN BREMMER) رئیس و بنیانگذار گروه اوراسیا  (ژوئن 2020)

نظم جهانی قبل از بحران COVID-19 ، دستخوش سیلان بود. ویروس کرونا سه گرایش کلیدی ژئوپلیتیکی را شتاب بخشیده است که نظم جهانی بعدی ما را -که در فراسوی این بیماری همه گیر جهانی در انتظار ماست- شکل خواهد داد.

نخستین گرایش، «غیرجهانی شدن» (deglobalization) است. مشکلات لجستیکی که در اثر بحران کنونی آشکار شده اند، نشان از بازگشت از زنجیره های تأمین جهانی «سر موقع» دارند.

دومین گرایش: با وجود انباشتی از مشکلات اقتصادی، رشد پرهیزناپذیر ملی گرایی و ​​سیاست «ملت من ورای همه»، شرکت ها را به سمت بومی سازی عملیات تجاری به نفع زنجیره های تأمین ملی و منطقه ای سوق خواهد داد.

سومین گرایش، خیزش ژئوپلیتیکی چین  است، که بیش از سه دهه در حال شکل گیری است. در حالی که چین با موفقیت خود را به یک ابرقدرت اقتصادی و فناوری تبدیل کرده، هیچ کس انتظار ندارد که ابرقدرتی با „قدرت نرم“ شود. در صورتی که دیپلماسی بحران چین ادامه یابد و این احساس شکل بگیرد که پکن در برابر شیوع بحران بسیار مؤثرتر از سایر جهان عمل کرده، این بحران می تواند این  انتظار را تغییر دهد.

البته ، فقط به این دلیل که به نظر می رسد چین خیلی بهتر است، به معنای این نیست که واقعا نیز اینطوراست. دلیلی وجود دارد که مردم با رقم های ارائه شده از سوی چین با احتیاط برخورد می کنند. برخورد اولیه چین با شیوع بیماری [کووید 19]، که باعث گسترش جهانی آن شد، به این بی اعتمادی عمومی دامن زد. دونالد ترامپ و دولت وی به این روایت به عنوان یک استراتژی انتخاباتی تکیه می زنند تا توجه مردم را از چگونگی رسیدگی و پرداختن خود به این بیماری منحرف کنند.

 چین این وضعیت را تحمل نخواهد کرد و این باعث می شود که به طور فزاینده ای این احتمال وجود داشته باشد که جهان، به محض برون رفت ازاین بیماری همه گیر، در سراشیب یک جنگ سرد جدید، این بار بین ایالات متحد و چین، قرار گیرد.

چه نظم جهانی جدیدی پدید آید و چه نیاید، بعضی چیزها تغییر نخواهند کرد.