وظیفه اصلی نقد اجتماعی امروز همانا یافتن اصول هنجاری نقد درونی خودتحول های اجتماعی است. در این باره، به نظر می رسد که آلتر ناتیو، رویارویی چشم انداز محلی و چشم انداز جهانی است. عقیده نخست، عبارت از نقد کردن سرمایه داری معاصر از دیدگاه دگرگونی های جهانی است.
هایک اقتصاددان اطریشی الاصل انگلیسی متعرض است که چرا مفهوم «آزادی در رابطه با نیاز» توسط روزولت به تئوری درآمد و سپس در سطر مربوط به «حقوق اجتماعی و اقتصادی» اعلامیه جهانی حقوق بشر مصوب سازمان ملل متحد در 1948 گنجانده شد. او در انتقاد از اعلامیه جهانی حقوق بشر تأکید می کند: «این سند آشکارا کوششی برای درآمیختن حقوق سُنّت لیبرالی غربی با مفهوم کام...
لیبرالیسم معاصر در مطرح کردن این مطلب که «آزادی» و «برابری» در خارج از حدود بسیار تنگ (حدود شکل حقوقی) یکدیگر را نفی می کنند، تنها نیست. سوسیالیسم نیز در هنگامی که عملاً آشکار شد که درخواست های آزادی و برابری مشروط به یکدیگرند، در این عقیده سهیم است. همانطور که آن را هم در مبارزه برای دموکراسی در «کشورهای سوسیالیستی» پیشین و هم در جنبش های ضد نژ...
افق های جدیدی که شایسته گشودن آزادی اند، بسیار والا و بسیار برجسته اند که موعظه های لیبرالی به شدت آن را نشنیده می گیرند. می توان سیستم بهتر دولت، بسی بهتر از سیستمی ساخت که نو محافظه کاری بر آن درنگ دارد.
سوسیالیسم «کامل» اتوپی ضروری باقی می ماند. زیرا ، اگر سرمایه داری همه مردم را به خیال پردازی در باره رفاه سرگرم می سازد، در عمل شکل های از هم پاشیدگی اجتماعی و ویرانی سیاره را به بشریت تحمیل می کند که در دراز مدت تحمل پذیر نیستند.
در پی برگذاری بحث های نظری در باره ی مفهوم های قانون و حکومت و قرارداد اجتماعی از دیدگاه های هابز و لاک و مونتسکیو و روسو، « انجمن دوستداران اندیشه » اینک به بررسی چگونگی شکل گیری این مفاهیم در جنبش مشروطیت می پردازد .
رویارویی تئوری پردازان مارکسیسم معاصر با نظم نو لیبرالی یک پدیده دو ارزشی است. از یک سو، لیبرالیسم نو به آن ها به عنوان تحلیلگران خدمت عظیمی می کند. زیرا بسیاری از خصلت های سرمایه داری را در شکل های بسیار زننده شان بر می انگیزد؛ از سوی دیگر، آن ها را با یک دوره جدید، بیگانه با سنت های دوره بندی خاص جریان تئوریک شان رویارو می سازد.
مجله آکتوئل مارکس در صدد بر آمد،بحثی را با مطرح کردن پرسش های بسیار ساده و مستقیم با میانجی ها (و دو مهمان دیگر ژاپنی و آرژانتینی) آغاز کند. این پرسش ها به طبیعت لیبرالیسم نو و ارتباط آن با سرمایه داری و امپریالیسم، الهام های تئوریک، تضاد ها و امکان های فرارفت مربوط اند. آن ها برای روشن کردن داو های اساسی، نمودار کردن همگرایی ها وشاید آشکار کردن...
در شرایطی که ما شاهد تجاوز گستاخانه امپریالیسم آمریکا به عراق برای کنترل نفت خاورمیانه هستیم که 65 درصد منابع انرژی جهان را دارد و نیزتجاوز به افغانستان و اکنون به لیبی زیر چتر پیمان ناتو جایی برای کتمان امپریالیسم و «گفتمان» سازی های موهوم پیرامون آن باقی نمی گذارد که کسانی دانسته یا نا دانسته هم آوا با کاخ سفید و شرکا سیاست های امپریالیستی آن ...
برای مارکس پارادیگم (مدل واره) زندگی در جامعه کار است. برای هابرماس مسئله در جامعه معاصر عبارت از ارتباط است. این دگرگونی چشم انداز در کانون اثر واپسین وارث دبستان فرانکفورت است
مسئله رابطه اجتماعی، یا بهتر بگوییم، مسئله شیوه هایی که مجموع افراد توسط آن ها، همان جامعه را بنا می نهند و رشد می دهند و «پیکر اجتماعی» را می سازند، مسئله به شدت تئوریک و در همان حال بسیار سیاسی است. چندین سال است که من با کریستیان پا لوآ روی این مسئله بر پایه مفهوم «شیوه اجتماعی شدن» کار می کنم. در این جا مایلم بر اساس اثرهای هابرماسپرسش هایم...
تصادفی نیست اگر شمار زیادی از اندیشمندان بسیار خلاق مارکسیست عصر ما- لوکاچ، ازدبستان فرانکفورت- از ماکس وبر و تشخیص بی شبهه و «بدبینانه» برهان آوری اودر زمینه عقلانیت مدرن الهام گرفته اند. کوشش هابرماس که بدون شک مانند افق آرمان او فریبنده است، بنابر این، از دید درک عصر ما خطر رو گرداندن از این تشخیص روشن بینانه ورو آوردن به توهم های لیبرالی خرد...
لوکاچ حتا تا پایان زندگی بسیار دراز و بسیار پر بار در عرصه فکری، اندیشه نوشتن در باره علم اخلاق (Etihque) را در سر می پرورانید. این هدف بسیار مهم که می بایست به فعالیت فلسفی اش منتهی شود، به فرجام نرسید. اتیک چونان اثر ترکیبی و فرجامین اثری که اکنون زیبایی شناسی و هستی شناسی وجود اجتماعی را در بر گیرد، وجود ندارد.
سر مایه داری تنها یک «سیستم اقتصادی»، یک شکل سازماندهی تولید مادی نیست. این سیستم هم چنین (حتا به ویژه) یک شکل فرمانروایی اجتماعی، یک شکل سازمان دهی قدرت است. در پی جنگ ها و بحران هایی که نیمه نخست قرن 20 را ترسیم می کنند، به نظر می رسد که بخشی از طبقه های رهبری به اندیشه ای گرویده اند که نتوانست باز تولید ثابتی از سیستم در خارج از ساخت سازش اجت...
فرد معاصر که در ورطه هدف و بی ثباتی در جستجوی هویت است، از این پس به نرخ های رشد چشم دوخته است. در این صورت وقتی این رشد در شاخص های بورس دیده نمی شود، تنها امیدش به بهبود زندگی همانا پیروی از همه عامل های تجاری شدن است . در یک سیستم اقتصادی و اجتماعی که از این پس فقط به تولید گرایی وابسته است، به هیچ وجه نمی تواند مارا مجاب کندکه رشد موجب افزای...
نظم و ترتیب دادن نظم کنونی بدون نفی کردن قدرت سرمایه مالی، به بیان دیگر در نظر داشتن پیشرفت های جدید دموکراتیک، استوار بر مشارکت فعال شهروندان در تصمیم گیری هایی که در همه زمینه ها مربوط به آن ها است، ممکن نیست. پس مسئله عبارت از نوسازی لیبرالیسم نو است یا توسعه دموکراسی؟ در دراز مدت، اگر دگر گونی جامعه ژرفش یابد،به احتمال جامعه ها ناچار به گزین...
با این که مارکس مبتکر مفهوم از خود بیگانگی نیست (یعنی هر دو اصطلاح Entfremdung یا Entäußerung را بی تفاوت به کار می برد و حتا گاه در یک جمله آن ها را مترادف قرار می دهد) ، اما نمی توان انکار کرد که او کسی است که با جاری کردن این مفهوم در پهنه تئوری اجتماعی (1) کاربرد آن را در فراسوی بررسی آگاهی مذهبی و تئوری مذهب، یعنی فراسوی سپهری که ن...
بدین ترتیب، از خود بیگانگی چونان تبلور چارچوب کنش جمعی یا پراتیک های اجتماعی در فرد نمودار می گردد. ضمن رد کردن لغزیدن به سوی نوعی دترمینیسم کارکردگرایانه ، ماباید همراه با مارکس این را خوب درک کنیم که در عین دارا بودن پایه های انکار آن، از خود بیگانگی زحمتکش مزدبر یکی از پایه های نظام اجتماعی را تشکیل می دهد: کیفیت های موجود بسیج ذهنیت در فعالی...
چنان که نمونه خردمندان و پارسایان نشان می دهد ، تردیدی نیست که انسان بتواند با تلاش ارده اش خود را به این جایگاه بلند برساند که در آن آزادی اش عبارت از گزینش بین خوب و بد خیلی کم تر از ناممکن بودن بد عمل کردن است. امّا الف – یک چنین آزادی برای انسان بیشتر یک ایده آل است تا یک حالت واقعی . ب – در این صورت آزادی به چند امتیاز اختصاص یافته، امّا آی...
چه رابطه ای بین «نقد جامعه»و اصول اتیکی- هنجاری که به آن الهام می دهد و آن را بر می انگیزد، وجود دارد؟ درسنت اندیشه ای که به مارکس متوسل می شود، این پرسش، چنان که می دانیم، پاسخ های ممکن بی شماری ، بدون هیچ راه حل رضایت بخش ، پیدا کرده است. در واقع نه پاسخ هایی که روی خصلت «علمی»و اتیک نقد پافشاری می کنند،نه پاسخ هایی که می کوشند مارکسیسم را بنا...
